10. Yargı Paketi Yürürlüğe Girdi: 2025 İnfaz Düzenlemesi ve Yargı Paketi Maddeleri.

Türk hukuk sistemini derinden etkileyecek ve ceza adaletinin infaz süreçlerine yeni bir soluk getirecek olan 10. yargı paketi, uzun süren yasama sürecini tamamlayarak yürürlüğe girdi. Kamuoyunun büyük bir merak ve dikkatle takip ettiği bu kapsamlı düzenleme, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) titizlikle ele alındı ve 4 Haziran 2025 tarihinde Genel Kurul’da kabul edilerek yasalaştı. Aynı gün, Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlanmasıyla birlikte derhal hukuk dünyasına dahil olan 10. Yargı Paketi, ceza infaz kurumlarındaki süreçlerden, adli yargılamalardaki parasal sınırlara kadar birçok alanda önemli değişiklikler öngörmektedir. Özellikle hükümlülerin infaz koşulları ve topluma yeniden kazandırılmaları noktasında getirdiği yenilikler, paketi özel bir gündem maddesi haline getirmiştir.

10. Yargı Paketi: Yasama Süreci ve Temel Yaklaşım

“Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” adıyla TBMM gündemine 29 Mayıs 2025’te taşınan 10. yargı paketi, yasalaşma sürecinde çeşitli tartışmalara sahne olmuştur. Başlangıçta 30 maddeden oluşan teklif, TBMM Genel Kurulu‘nda partilerin uzlaşması neticesinde 8 maddenin metinden çıkarılmasıyla son halini almıştır. Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’un vurguladığı üzere, 10. Yargı Paketi genel af ya da kısmi af niteliği taşımamakta; aksine cezasızlık algısını azaltmayı, infaz koşullarında adil düzenlemeler yapmayı ve hükümlülerin toplumsal hayata uyumunu sağlamayı hedeflemektedir. Türkiye Yüzyılı Yargı Reformu Strateji Belgesi’nin ilk meyvelerinden biri olarak görülen bu düzenleme, hukukun üstünlüğü ve öngörülebilir adalet prensipleri doğrultusunda hazırlanmıştır.

10. Yargı Paketi Maddeleri: Hukuki Açıdan Detaylı İnceleme

10. yargı paketi ile birlikte ceza infaz sisteminde köklü değişiklikler ve çeşitli kanunlarda önemli düzenlemeler hayata geçirilmiştir. İşte 10. Yargı Paketinin öne çıkan ve hukuki açıdan detaylı incelenmesi gereken bazı maddeleri:

İcra ve İflas Kanunu’nda Değişiklik

2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu‘nun ek 1. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “hükmün verildiği” ibaresi, “davanın açıldığı veya şikâyet başvurusunun yapıldığı” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik, icra takiplerinde ve şikâyetlerde zaman aşımı ve hak düşürücü sürelerin başlangıcını belirlemede daha net bir kriter sunmaktadır. Üçüncü fıkrası ise yürürlükten kaldırılmıştır.

Noterlik Kanunu’nda Disiplin Cezaları

1512 sayılı Noterlik Kanunu‘nda önemli disiplin cezası değişiklikleri getirilmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı sonrası, noterlerin disiplin süreçleri yeniden yapılandırılmıştır.

Uyarma Cezası: İlgililerin mevzuata uygun noterlik işlem taleplerini haklı bir neden olmaksızın yerine getirmeme, görevini aksatma gibi hallerde verilecektir.

Kınama Cezası: Notere görevinde veya davranışında kusurlu sayıldığının yazıyla bildirilmesidir. Haklı bir engeli olmaksızın 8 ila 14 gün göreve gelmeme, kefil olma yasağına aykırı davranma, reklam ve rekabet yasağına aykırı davranma gibi durumları kapsar.

Geçici Olarak İşten Çıkarma: Noterlik sıfatı saklı kalmak kaydıyla bir aydan altı aya kadar görevden uzaklaştırma cezasıdır. Mesleğin vakar ve onuruna aykırı davranışlar, ticari faaliyette bulunma yasağına aykırılık ve aracı kullanma gibi durumlar bu kapsamdadır.

Meslekten Çıkarma: Noterliğe engel bir suçtan kesin hükümle mahkûm olan noterin, bir daha atanmamak üzere meslekten çıkarılmasıdır.

Hafta Sonu ve Gece İnfaz Uygulaması

5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un ilgili maddesinde yapılan değişiklikle, hükümlünün iş yaşamı ve ailevi durumu ile ceza infaz kurumlarının düzen ve işleyişine göre ceza infaz kurumu tarafından, süresi aynı olmak koşuluyla hafta sonu hapsinin hafta içi günlerde de uygulanabilmesi mümkün hale getirilmiştir. Bu, infazda esnekliği artırmayı hedeflemektedir.

Konutta İnfaz Kapsamının Genişletilmesi:

Kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş hükümlüler için konutta infazın uygulanabildiği hapis cezası sınırları 1 yıldan 3 yıla çıkarılmıştır.

70 yaşını bitirmiş hükümlüler için 2 yıldan 4 yıla çıkarılmıştır.

75 yaşını bitirmiş hükümlüler için 4 yıldan 5 yıla çıkarılmıştır.

80 yaşını bitirmiş hükümlüler için ise bu süre 6 yıla kadar uzatılmıştır.

Ağır hasta veya engelli mahkumlar için, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olanlar hariç, toplumsal açıdan tehlike oluşturmayacakları değerlendirilenlere konutta infaz programı açılmıştır. Bu durumda mahkumun durumu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından her yıl incelenecek ve iyileşme tespit edilirse konutta infaz kararı kaldırılabilecektir.

Doğum Yapan Kadın Hükümlüler İçin Özel Düzenleme

Doğumdan itibaren 6 ayını doldurmuş ve toplam 5 yıl veya daha az süreli hapis cezasına mahkum olan kadınların cezalarının konutta infaz edilmesine imkân tanınmıştır. Önceki düzenlemede bu sınır 3 yıl idi.

Denetimli Serbestlikte Yeni Şartlar

Yeni infaz düzenlemesiyle, hükümlüler aldıkları ceza 2 yılın altında olsa dahi koşullu salıverilme tarihine kadarki sürenin en az onda birini (5 günden az olmamak kaydıyla) ceza infaz kurumunda geçirmek zorundadır. Bu, cezanın caydırıcılığını güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

Mükerrer Suçlar ve İnfaz Düzenlemesi

Mükerrer suçlar konusu, 10. Yargı Paketinin en çok tartışılan ve üzerinde durulan maddelerinden biridir. Hakkında ikinci defa tekerrür hükümleri uygulanan hükümlüler, süreli hapis cezasının dörtte üçünü iyi halli olarak infaz etmeleri durumunda koşullu salıverilmeden yararlanabilecektir. Bu, bazı mükerrer suçlar için daha önce uygulanan katı infaz rejiminde esneklik sağlamaktadır. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası alan mükerrirler için 39 yıl, müebbet hapis cezası alan mükerrirler için 33 yıl fiili infaz süresi belirlenmiştir.

Elektronik Cihazlarla Takip Zorunluluğu

Toplam cezası 10 yıldan fazla olan hükümlülerin denetimli serbestlik kapsamında elektronik cihazların kullanılması suretiyle takibi zorunlu hale getirilmiştir. Bu yükümlülüklere aykırı hareket edilmesi halinde, cezanın konutta çektirilmesine dair karar infaz hakimliğince kaldırılabilecektir.

Suça Teşebbüste Ceza Artırımı

Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) suça teşebbüsü düzenleyen 35. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan, tehlikenin ağırlığına göre ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine uygulanacak “on üç yıldan yirmi yıla” kadar hapis cezası, “on dört yıldan yirmi bir yıla” çıkarılmıştır. Müebbet hapis yerine uygulanan “dokuz yıldan onbeş” yıla kadar hapis cezası ise “on yıldan on altı yıla” yükseltilmiştir. Diğer maddelerdeki niteliklere göre verilecek cezaların alt sınırlarında da birer yıl artırım yapılacaktır. Bu, suça teşebbüsün caydırıcılığını artırmayı hedeflemektedir.

Tehdit Suçunda Cezaların Artırılması

TCK’nın tehdit suçunu düzenleyen 106. maddesinde öngörülen değişiklikle, basit tehdit suçunda cezanın alt sınırı iki aya çıkarılmıştır. Tehdit suçunun silahla, kişinin kendisini gizleyerek, imzasız bir kağıtla veya özel işaretlerle, birden fazla kişiyle birlikte ya da suç örgütlerine bağlı güçlerle işlenmesi gibi nitelikli hallerde verilecek cezanın üst sınırı beş yıldan yedi yıla çıkarılmıştır.

Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma Suçu

Kanun teklifi ile trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunda, alkol veya uyuşturucu madde etkisiyle ya da başka bir nedenle emniyetli bir şekilde araç sevk ve idare edemeyecek halde olmasına rağmen araç kullanan kişi hakkında verilecek cezanın alt sınırı üç aydan altı aya çıkarılmıştır. Yargılama süreci altı aydan iki yıla kadar hapis şeklinde devam edecektir. Hayati tehlike oluşturan sürüşlerde cezalar ayrıca artırılmıştır.

Genel Güvenliğin Kasten Tehlikeye Sokulması Suçu

Bu suçun insanların toplu olarak bulunduğu yerlerde işlenmesi halinde seri muhakeme usulü uygulanmayacak, genel hükümlere göre ceza verilecektir. Bu, nitelikli hali olan bu suç için faile avantaj sağlanmamasını temin etmektedir.

Çocuk Hükümlülerin Eğitimevlerine Ayrılma Şartları

Çocuk hükümlülerin çocuk eğitim evlerine alınabilmesine yönelik şartlar yeniden belirlenmiştir. Çocuk hükümlü, kapalıdan eğitimevine ayrılacaksa iyi hal durumu 89. maddeye göre değerlendirilecek; olumsuz kanaat varsa en fazla 6 ay süreyle yeniden değerlendirmeye tabi tutulacaktır.

Yargılamanın Yenilenmesi Taleplerinde Yargılama Giderleri

Yargılamanın yenilenmesi talepleriyle ilgili olarak, talepte bulunanın aleyhine karar verilmesi halinde yargılama giderlerinin talep edene yükletilmesi gibi düzenlemeler yapılmıştır.

İnfaz Hakimliği Kararlarına Karşı İtiraz Süreleri

İnfaz Hakimliği kararlarına karşı itiraz süreleri ve usulleri de 10. Yargı Paketinde yer alan maddeler arasındadır. Bu, infaz süreçlerindeki hukuki denetimi güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

Adli Para Cezalarının İnfazı

Adli para cezalarının hapse çevrilmesi veya infazına ilişkin mevcut düzenlemeler yeniden gözden geçirilmiştir. Özellikle denetimli serbestlik uygulamalarına uymayanların bu haktan yararlanamayacağı belirtilmiştir.

İyi Hal Durumuna İlişkin Düzenlemeler

Hükümlülerin infaz kurumlarındaki iyi hal durumlarının değerlendirilmesi ve bu değerlendirmelerin koşullu salıverilme ile denetimli serbestlik üzerindeki etkisi daha netleştirilmiştir. İyi halin objektif kriterlere bağlanması hedeflenmektedir.

Kamusal Alanlarda İşlenen Suçlar

Kamuya açık alanlarda işlenen suçlara ilişkin cezaların infazında özel koşullar getirilmiş, bu tür suçların caydırıcılığının artırılması amaçlanmıştır.

Elektronik Kelepçe Uygulaması

Özellikle denetimli serbestlik kapsamında elektronik kelepçe gibi teknolojik izleme araçlarının kullanımının kapsamı genişletilmiştir. Toplam cezası 10 yıldan fazla olan hükümlüler için bu takip yöntemi zorunlu hale getirilmiştir.

Yargı Sistemine Güvenin Artırılması

Genel olarak, 10. Yargı Paketinde yer alan tüm düzenlemeler, toplumda oluşan cezasızlık algısını ortadan kaldırmayı ve ceza adaleti sistemine olan güveni artırmayı hedeflemektedir. Bu, hem suç işlenmeden önlenmesini hem de işlenen suçların adil bir şekilde cezalandırılmasını sağlamayı amaçlamaktadır.

10. Yargı Paketinde Mükerrer Suçlar ve Kapsam

10. yargı paketinde mükerrer suçlara ilişkin yapılan düzenlemeler, infaz sistemindeki en önemli değişikliklerden birini oluşturmaktadır. Daha önce tekerrür hükümleri uygulanan hükümlüler için katı infaz rejimleri bulunmaktaydı. Yeni düzenleme ile ikinci kez mükerrir olan bazı hükümlülere koşullu salıverilme, denetimli serbestlik ve açık cezaevine ayrılma imkanları tanınmıştır. Ancak bu, tam bir serbestlik anlamına gelmemekte, belirli koşulların ve iyi halin varlığına bağlanmıştır. Özellikle terör, cinsel istismar ve kasten öldürme gibi ağır suçlardan hüküm giymiş mükerrirler, bu yeni düzenlemelerin kapsamı dışında tutulmuşlardır. 10. Yargı Paketi, cezaevlerindeki yoğunluğu azaltırken, aynı zamanda toplumun güvenliğini de göz önünde bulundurmayı hedeflemektedir.

10. Yargı Paketi, bir genel af yasası veya kısmi af niteliğinde değildir. Kapsam; mevcut infaz koşullarını iyileştiren, denetimli serbestlik sürelerini ve koşullu salıverilme oranlarını belirli suçlar ve hükümlü tipleri için düzenleyen, cezanın daha adil ve rehabilite edici bir şekilde uygulanmasını sağlamayı amaçlayan bir dizi hukuksal değişikliği ifade etmektedir. Özellikle 2 yıl ve altındaki cezalar için cezanın onda birini infaz kurumunda geçirme şartı, “cezasızlık algısını” önlemeye yönelik bir adım olarak görülmektedir.

11. Yargı Paketi ve 2025 Genel Af Beklentisi

10. yargı paketinin yasalaşmasıyla birlikte, Türk hukuk gündeminde gözler 2025 yılı içerisinde çıkması beklenen 11. yargı paketine çevrildi. Hukuk çevreleri ve kamuoyu, bu yeni paketin yargı sisteminde ne gibi ek iyileştirmeler getireceğini merakla beklemektedir. Henüz 11. yargı paketinin içeriğine dair somut ve resmi bir açıklama bulunmamakla birlikte, genel beklentiler, yargılamaların daha da hızlandırılması, dosya yükünün azaltılması, yargının teknolojik altyapısının güçlendirilmesi ve vatandaşların adalete erişiminin kolaylaştırılması yönündedir. Yargı sisteminin verimliliğini ve hızını artırmaya yönelik çalışmaların devam edeceği öngörülmektedir.

Diğer yandan, ceza infaz kurumlarında yakınları bulunan vatandaşlar ve kamuoyunun bir kesimi arasında genel af beklentisi devam etmektedir. Sosyal medyada ve bazı mecralarda sıkça dile getirilen af yasası 2025 veya genel af yasası çağrılarına rağmen, Adalet Bakanlığı yetkilileri ve iktidar partisi temsilcileri, bu yönde bir çalışmanın gündemlerinde olmadığını açıkça belirtmişlerdir.

Bakan Yılmaz Tunç ve TBMM AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, 10. yargı paketi infaz düzenlemesinin bir af olmadığını, sadece infaz koşullarında yapılan bir iyileştirme olduğunu vurgulamışlardır. Dolayısıyla, genel af 2025 beklentisi, resmi açıklamalar ışığında şu an için karşılık bulmamaktadır. Mevcut infaz düzenlemesi 2025 ile getirilen koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik genişlemeleri, kimi çevrelerce “örtülü af” olarak nitelendirilse de, yetkililer bu ayrımı keskin bir şekilde yapmaktadır. İnfaz süreçlerinin sürekli değişen ihtiyaçlara göre adapte edilmesi, ceza adalet sisteminin dinamik yapısının bir gereği olarak görülmektedir.