Mobbing Suçu Hakkında Genel Bilgiler

Mobbing, işyerinde veya başka bir toplulukta, bir kişiye sistematik olarak uygulanan psikolojik taciz, yıldırma, dışlama ve baskı olarak tanımlanmaktadır. Mobbing, mağdurun sağlığını, psikolojisini ve iş hayatını olumsuz yönde etkileyen ciddi bir sorundur.

Mobbing suçunun unsurları şu şekildedir:

• Mobbing, bir kişiye sistematik olarak uygulanmalıdır.
• Mobbing, psikolojik taciz, yıldırma, dışlama veya baskı şeklinde olmalıdır.
• Mobbing, mağdurun sağlığını, psikolojisini veya iş hayatını olumsuz etkilemelidir.

İşyerinde Mobbing Sayılabilecek Haller

• İşçinin işyerinde yalnızlaştırılması: İşçinin iş arkadaşları tarafından dışlanması, konuşmaya davet edilmemesi, toplantılara çağrılmaması gibi davranışlar mobbing kapsamında değerlendirilebilir.
• İşçinin işini yapmasının zorlaştırılması: İşçinin işiyle ilgili olağan olmayan taleplerde bulunulması, görevini yapmasının engellenmeye çalışılması gibi davranışlar mobbing sayılabilir.
• İşçinin yok sayılması: İşçinin selamının alınmaması, konuşmaya çalışıldığında sözünün kesilmesi gibi davranışlar mobbing olarak kabul edilebilir.
• İşçinin alay edilmesi: İşçinin lakap takılması, fiziksel özellikleriyle dalga geçilmesi gibi davranışlar mobbing kapsamına girebilir.
• İşçinin statüsünün küçümsenmesi: İşçinin yeteneğinin, tecrübesinin veya başarısının küçümsenmesi mobbing olarak değerlendirilebilir.
• İşçinin yaptığı işin aşağılanması: İşçinin yaptığı işin önemsiz gösterilmesi, değersizleştirilmesi gibi davranışlar mobbing sayılabilir.
• İşçinin statüsü, işi ve benzeri konularda tehdit edilmesi: İşçinin işinden çıkarılacağı, statüsünün düşürüleceği gibi tehditler mobbing kapsamında değerlendirilebilir.
• İşçinin görev tanımının dışında işler verilmesi: İşçinin görev tanımında olmayan işlerle görevlendirilmesi mobbing olarak kabul edilebilir.
• İşçinin dedikodusunun yapılması: İşçinin arkasından konuşulması, hakkında olumsuz dedikodular yapılması mobbing sayılabilir.
• İşçinin cinsel tacize maruz bırakılması: İşçinin cinsel içerikli söz ve davranışlarla taciz edilmesi mobbing olarak değerlendirilebilir.

Mobbing’e Maruz Kaldığını Düşünen Kişilerin Yapması Gerekenler

Mobbing, işyerinde bir veya birden fazla kişinin, diğer bir kişiye yönelik sistematik olarak ve uzun süreli olarak uyguladığı sistematik psikolojik tacizdir. Mobbing, kişinin işyerinde huzursuz ve mutsuz olmasına, iş verimini düşürmesine, hatta iş kaybına bile yol açabilir.

1. Mobbing’e maruz kaldığını düşünen kişilerin yapması gereken ilk şey, durumu ciddiye almak ve kendilerinden emin olmaktır. Mobbing, her zaman kolay fark edilebilen bir durum değildir. Bu nedenle, kişinin yaşadığı olayların sistematik ve uzun süreli olup olmadığını değerlendirmesi önemlidir.
2. Mobbing’e maruz kaldığını düşünen kişilerin yapması gereken ikinci şey, delil toplamaktır. Mobbing’i ispatlamak için delil toplamak önemlidir. Bu nedenle, kişi yaşadıklarını gün gün not almalıdır. Ayrıca, mobbinge maruz kaldığına dair tanık ifadeleri de önemli delillerdir.
3. Mobbing’e maruz kaldığını düşünen kişilerin yapması gereken üçüncü şey, durumu işverene bildirmektir. İşveren, mobbingi önlemek ve sonlandırmakla yükümlüdür. İşverene yapılan şikayetin ardından, işverenin gerekli incelemeleri yapması ve mobbingi sonlandırması beklenir. İşverenin mobbingi sonlandırmaması durumunda, kişi hukuki yollara başvurmalıdır.

Mobbing Suçuna İlişkin Verilen Cezalar

Mobbing, bir çalışana, işyerinde, belirli bir süre sistematik olarak uygulanan, yıldırma, dışlama, aşağılama gibi davranışlardır. Mobbing, çalışanların fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz yönde etkileyen, iş verimliliğini düşüren bir sorundur. Türkiye’de mobbing, Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) bağımsız bir suç olarak düzenlenmemiştir. Ancak, mobbing kapsamındaki davranışlar, TCK’da düzenlenen diğer suç tipleri kapsamında cezalandırılabilmektedir.

Bu kapsamda, mobbinge uğrayan bir çalışan, aşağıdaki suçlardan birini işlediği iddiasıyla mobbing uygulayan kişi hakkında suç duyurusunda bulunabilir:

• Eziyet suçu (TCK m. 96): Mobbing, sistematik olarak uygulanan ve mağdurun ruh sağlığını bozacak nitelikteyse, eziyet suçunu oluşturur. Eziyet suçunun cezası iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.
• Hakaret suçu (TCK m. 125): Mobbing kapsamındaki davranışlar, mağdurun onuruna ve şerefine yönelik hakaret niteliği taşıyorsa, hakaret suçunu oluşturur. Hakaret suçunun cezası üç aydan iki yıla kadar hapis cezasıdır.
• İntihara yönlendirme suçu (TCK m. 84): Mobbing, mağdurun intihar etmesine neden olacak nitelikteyse, intihara yönlendirme suçunu oluşturur. İntihara yönlendirme suçunun cezası iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.

Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre, mobbing kapsamındaki davranışların eziyet suçunu oluşturduğu kabul edilmektedir. Bu nedenle, mobbinge uğrayan bir çalışan, eziyet suçundan dolayı mobbing uygulayan kişi hakkında suç duyurusunda bulunması durumunda, ceza mahkemesinde yargılama yapılması ve failin cezalandırılması mümkündür.

Mobbing suçuna ilişkin verilen cezalar, suçun niteliğine ve failin durumuna göre değişebilmektedir. Ancak, genel olarak, mobbing suçu nedeniyle verilen cezalar, 2 yıl ile 5 yıl arasında değişmektedir. Mobbing suçunun önlenmesi ve mağdurların korunması için, işverenlerin mobbingi önlemek için gerekli önlemleri alması ve çalışanların mobbinge karşı bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

Mobbing’in İspatı Sonrası Tazminat Davası Açılabilir Mi?

Mobbing, iş yerinde bir veya birden fazla kişinin, diğer bir kişiye yönelik sistematik olarak tekrarlanan, yıldırma, dışlama, aşağılama gibi davranışlarıdır. Mobbinge maruz kalan kişi, hem fiziksel hem de psikolojik olarak zarar görebilir. Mobbingin ispatı, tazminat davası açmak için önemli bir husustur.

Mobbing suçunun ispatı için, aşağıdaki deliller kullanılabilir:

• İş yerindeki diğer çalışanların ifadeleri
• İş yerindeki kamera kayıtları
• İş yerinde yaşanan olaylara ilişkin tutanaklar
• Mobbinge maruz kalan kişinin yaşadığı psikolojik ve fiziksel sorunlara ilişkin doktor raporları

Mobbingin ispatı halinde, mağdur kişi, işverene karşı maddi ve manevi tazminat davası açabilir.

Maddi tazminat, mobbingin mağdura verdiği maddi zararları karşılamak için talep edilen tazminattır. Bu zararlar, örneğin, iş göremezlik, tedavi masrafları, iş kaybı gibi zararları içerebilir. Manevi tazminat, mobbingin mağdura verdiği manevi zararları karşılamak için talep edilen tazminattır. Bu zararlar, örneğin, kişilik haklarının ihlali, ruhsal acı, elem gibi zararları içerebilir. Mobbing davalarında, tazminat miktarı, mobbingin ağırlığına, mağdurun uğradığı zararlara ve işverenin kusuruna göre belirlenir. Mobbinge maruz kalan kişiler, mağduriyetlerini kanıtlamak için avukatlık desteği almaları faydalı olacaktır.