Dolandırıcılık suçu Türk Ceza Kanunu madde 157’de şu şekilde düzenlenmiştir:
“Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlayan kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.”
Bu hükümde düzenlenen suç esasen dolandırıcılık suçunun basit halidir.
Madde 158’de ise dolandırıcılık suçunun nitelikli hallerine yer verilmiştir. Madde hükmü şu şekildedir:
“(1) Dolandırıcılık suçunun;
a) Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle,
b) Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle,
c) Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle,
d) Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle,
e) Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak,
f) Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle,
g) Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle,
h) Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında,
i) Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle,
j) Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla,
k) Sigorta bedelini almak maksadıyla,
l) Kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle,
İşlenmesi halinde, üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur. Ancak,
(e), (f), (j), (k) ve (l) bentlerinde sayılan hâllerde hapis cezasının alt sınırı dört yıldan, adli para cezasının miktarı suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamaz.
(2) Kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak, başkasından menfaat temin eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.
(3) Bu madde ile 157 nci maddede yer alan suçların, üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde verilecek ceza yarı oranında; suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde verilecek ceza bir kat artırılır.”
Banka veya Kredi Kuruluşlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Nedir?
Yukarıda yer verilen madde hükmünün f bendinde, dolandırıcılık suçunun banka veya kredi kuruluşlarının araç olarak kullanılması suretiyle nitelikli haline yer verilmiştir. Buna göre, kişinin dolandırıcılık suçunun bu nitelikli halinden sorumlu tutulabilmesi için hileli davranışlarla bir kimseyi aldatırken, banka veya kredi kuruluşlarını araç olarak kullanmış olması gerekmektedir. Örneğin; kişinin kendisini x bankasının çalışanı olarak tanıtarak bir başkasını dolandırmasında durum böyledir.
Günlük hayatta oldukça sık karşılaşılan ve çoğu zaman haberlere konu olan bu suç tipi, bazen bireysel bazen de örgüt halinde işlenebilir. Genellikle failler, çeşitli yollardan ele geçirdikleri kişisel bilgileri kullanarak vatandaşlara ulaşır ve iletişim kurar, bu iletişim esnasında mağdura güven aşılar ve mağdurdan sanki banka hesabı ile ilgili bir işlem yapıyormuş gibi bir menfaat elde etmeye çalışırlar. Aşamaları itibariyle gerçekleştirilmesi nispeten uğraştırıcı olan bu suç tipinin bir suç örgütü faaliyeti çerçevesinde işlenmesi oldukça sık karşılaşılan bir durumdur.
Banka veya Kredi Kuruluşlarının Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçunun Cezası Nedir?
Dolandırıcılık suçunun cezası; bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası olarak belirlenmişken, banka veya kredi kuruluşlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçunun cezası; dört yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adli para cezası olarak belirlenmiş olup burada belirlenecek olan adli para cezasının da suçtan elde edilen menfaatin iki katından az olamayacağı belirlenmiştir. Özellikle banka ve kredi kuruluşlarına duyulan güvenin kötüye kullanılması ve dolaylı olarak kamuya olan güvenin zedelenmesine sebep olan bu nitelikli suç tipinde cezanın alt ve üst sınırının artırılmasının öngörülmesi oldukça doğal bir yaklaşımdır. Hukuki durumlarda avukatlık bürolarından destek alabilirsiniz.