Günümüzde trafik kazaları ne yazık ki sıkça karşılaşılan durumlar arasında yer almaktadır. Bu kazalarda araçlar genellikle maddi hasar görmekte ve sürücüler, araçlarının önceki değerini kaybettiği endişesiyle karşı karşıya kalmaktadır. İşte tam da bu noktada devreye “Araç Değer Kaybı Tazminatı” kavramı girmektedir.
Araç değer kaybı, bir aracın kaza sonucu yaşadığı maddi hasarın ardından, önceki durumundan daha düşük bir değere sahip olma durumunu ifade eder. Yani, aracın kaza öncesi değeri ile kaza sonrası değeri arasındaki fark, araç değer kaybını oluşturur. Bu değer kaybının tazmini için ise araç değer kaybı tazminatı devreye girebilir.
Araç Değer Kaybı Tazminatı
Araç değer kaybı tazminatı, genellikle kusurlu olmayan sürücülerin haklarını korumak amacıyla uygulanan bir tazminat türüdür. Kaza sonrası aracın değer kaybetmesi durumunda, kusurlu olan tarafın, mağduriyet yaşayan sürücüye aracının önceki değerinde bir tazminat ödemesi gerekebilir. Bu tazminat, aracın satış değerindeki düşüşü telafi etmek amacıyla talep edilir.
Araç değer kaybı tazminatı genellikle sigorta şirketleri arasında, kazanın meydana geldiği duruma göre müzakere edilir. Kaza sonrası aracın tamir edilmiş olması, değer kaybının önüne geçmeye yetmeyebilir. Çünkü potansiyel alıcılar, aracın kaza geçmişine dair endişeleri nedeniyle, aynı modeldeki bir hasarsız araca öncelik verebilirler.
Araçlarda değer kaybı tazminatı almak için sürücüler genellikle aracın kaza sonrası değer kaybını belgeleyen bir rapor sunmalıdır. Bu rapor, genellikle bir değer kaybı uzmanı veya araç değerleme uzmanı tarafından hazırlanır. Raporda, aracın kaza öncesi ve kaza sonrası değeri karşılaştırılarak oluşan değer kaybı miktarı belirlenir.
Sonuç olarak, araç değer kaybı tazminatı, sürücülerin kaza sonrası yaşadıkları maddi kayıpları telafi etmeye yönelik önemli bir adımdır. Bu tazminat, adil bir şekilde hesaplanmalı ve sürücülerin mağduriyetini gidermeye yardımcı olmalıdır. Ancak her durumda olduğu gibi, araç değer kaybı tazminatı hesaplama konusunda da uzman bir hukuk danışmanından destek almak da önemlidir.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Kimlerden Tazmin Edilebilir?
Trafik kazalarında, kaza nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı tazminatından Karayolları Trafik Kanununda yer alan düzenlemeler doğrultusunda hem kazaya sebebiyet veren kusurlu sürücü, hem de araç sahibi sorumludur. Karayolları Trafik kanununda düzenlenen bu sorumluluk tehlike esasına dayalı kusursuz sorumluluk halidir. Sorumluluk kusura dayanmadığı için araç sahibinin hiçbir kusuru olmasa dahi ortaya çıkan zarardan sorumludur. Araç sahibi sadece mücbir sebebin, zarar görenin ve üçüncü kişilerin ağır kusuru sebebiyle illiyet bağının kesildiğini ispat etmesi durumunda sorumluluktan kurtulabilir.
Bununla birlikte aracın zorunlu mali mesuliyet poliçesini tanzim eden sigorta şirketi poliçe limitleri dahilinde ve poliçe limitinin aşıldığı durumlarda eğer var ise ihtiyari mali mesuliyet poliçesini tanzim eden sigorta şirketleri de değer kaybı tazminatından sorumludur. Yargıtay içtihatları da bu doğrultudadır.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Yargıtay Kararı
Yargıtay 17. Hukuk Dairesi Esas: 2016/7008 Karar: 2016/11431 Karar Tarihi: 12.12.2016
Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarının 1. maddesi gereğince trafik sigortası işletene düşen hukuki sorumluluğu sigorta limitleri dahilinde teminat altına alır ve zarar gören üçüncü şahsın gerçek zararından sorumludur. Trafik kazasında zarar gören aracın hasarı onarılsa dahi onarımdan sonra aracın piyasa rayiç satış fiyatında düşüklük oluşacağı gerçeği karşısında, kaza nedeniyle araçta meydana gelen değer kaybı, gerçek zarar içinde değerlendirilir ve bu zarardan hem zarar veren hem de ZMSS şirketi sorumludur.
Motorlu Kara Taşıtları ihtiyari mali sorumluluk sigortası genel şartlarının “sigorta teminatının kapsamı başlıklı 1.maddesine göre sigortacı aracın işletenine yükletilebilecek hukuki sorumluluğu poliçe teminatı kapsamında olmak şartıyla zorunlu mali sorumluluk sigortası haddi üstünde kalan kısmını poliçede yazılı azami miktara kadar temin eder. İhtiyari mali mesuliyet sigortası kapsamının başlangıç noktası, zorunlu trafik sigorta limitinin üzerinde kalan kısımdır. Kapsamın sonu ise ihtiyari mali mesuliyet sigortası limitidir.
Başka bir ifadeyle gerçek zarar miktarı zorunlu trafik sigorta limitini geçtiği anda ihtiyari mali mesuliyet sigortası güvencesi başlamakta ve kendi poliçesindeki limit miktarı da sorumluluğun sona erdiği nokta olmaktadır. Bu nedenle zarar, trafik sigortası kapsamında kalmakta ise ihtiyari mali mesuliyet sigortacısının sorumluluğundan bahsedilemez.
Araç Değer Kaybı Tazminatı Nasıl Alınır?
Araç değer kaybı tazminatı, kazaya karışan aracın hasar gördükten sonra piyasa değerindeki düşüşü telafi etmek için talep edilen bir tazminattır. Bu tazminatı almak için izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
- Kazanın Belgelenmesi: Kaza sonrası polis tutanağı, ekspertiz raporu ve hasar kaydı gibi belgeler mutlaka alınmalıdır. Bu belgeler, kazanın kusurlu tarafını belirlemek ve hasarın büyüklüğünü göstermek için önemlidir.
- Kusurlu Tarafın Belirlenmesi: Araç değer kaybı tazminatı talep edebilmek için, kazada kusurlu tarafın karşı taraf olması gerekir. Kusurlu olmadığınızın belgelenmesi ve sigorta şirketine sunulması şarttır.
- Ekspertiz Raporu: Aracın kazadan önceki ve sonraki piyasa değerini belirlemek amacıyla bir ekspertiz raporu alınmalıdır. Bu rapor, aracın değer kaybını resmi olarak ortaya koyar ve tazminat talebi için gereklidir.
- Sigorta Şirketine Başvuru: Karşı tarafın zorunlu trafik sigortasına veya kasko sigortasına başvurarak değer kaybı tazminatı talep edilmelidir. Başvuru sırasında polis raporu, ekspertiz raporu ve diğer belgeler sunulmalıdır.
- Tazminatın Hesaplanması: Sigorta şirketi, aracın marka, model, yaşı, kilometresi ve hasarın boyutuna göre değer kaybını hesaplar. Eğer sigorta şirketi talebi reddederse veya düşük bir miktar teklif ederse, tahkim komisyonuna başvurma hakkı vardır.
- Tahkim veya Hukuki Yollar: Sigorta şirketi ile anlaşmazlık durumunda Sigorta Tahkim Komisyonu\’na başvurulabilir. Komisyonun kararı bağlayıcıdır ve daha hızlı sonuç alınabilir. Alternatif olarak, tazminat talebi için araç değer kaybı davası açma hakkı da bulunmaktadır.
Bu süreçlerin tamamı, kazadan sonra en geç iki yıl içinde başlatılmalıdır. Aksi takdirde zaman aşımı söz konusu olabilir.