Maaş haczi, borçlunun iş yerinden aldığı maaşın bir kısmına icra yoluyla el konulmasıdır. Maaş haczi, alacaklının borcunu tahsil edebilmesi için hukuki yola başvurmasının bir sonucudur. Maaş haczi yapmaya yetkili olanlar, icra müdürü veya icra memurlarıdır. Maaş haczi, icra takibi kesinleşmeden konulabilir. Ancak alacaklıya verilmeden önce icra dosyasının kesinleşmesi beklenir.
Maaş haczi, İcra ve İflas Kanunu’nun 83. maddesine göre düzenlenmiştir. Buna göre, maaş haczi yapılırken, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edilir. Bu miktar, işçinin net maaşının dörtte birinden az olamaz. Ancak işçi rıza gösterirse, fazla tutarda haciz gerçekleşebilir.
Maaş haczi, işverene tebliğ edilen bir müzekkere ile yapılır. İşveren, bu müzekkereye göre, işçinin maaşından kesinti yapmak ve icra dairesine yatırmakla yükümlüdür. İşveren, bu yükümlülüğünü yerine getirmezse, borçtan sorumlu olur ve alacaklı tarafından haciz işlemi yapılabilecektir.
Maaş haczi, borçlunun maaşının tamamını değil, sadece bir kısmını kapsar. Maaş haczi, borçlunun diğer alacaklarını, örneğin kıdem tazminatı, ikramiye, prim gibi haklarını etkilemez. Ancak bu alacaklar da ayrıca haczedilebilir.
Maaş haczi, borçlunun hak arama yollarını kapatmaz. Borçlu, maaş haczi konusunda itiraz hakkına sahiptir. Borçlu, maaş haczi ile ilgili olarak, uzlaşma veya dava yoluyla hukuki çözüm arayabilir.
İcra Maaşın Ne Kadarını Keser?
İcra ve iflas kanununa göre, maaşın tamamı haczedilemez. Maaşın sadece belirli bir kısmı haczedilebilir. Bu kısım, maaşın dörtte biridir. Yani, maaşın net tutarının dörtte biri oranında haciz kesintisi yapılabilir. Ancak, bu oran, borçlunun rızası ile artırılabilir. Yani, borçlu daha fazla tutarda haciz kesintisi yapılmasını kabul ederse, maaşın dörtte birinden fazlası haczedilebilir.
Maaşın dörtte birinden az kesinti yapılması mümkün değildir. Ancak, maaşın dörtte biri, borçlunun ve ailesinin geçimini sağlayacak asgari bir tutarın altında ise, bu durumda haciz kesintisi yapılmaz. Bu asgari tutar, her yıl asgari ücretin net tutarına göre belirlenir. Örneğin, 2023 yılında asgari ücret net 3.000 TL ise, bu durumda maaşın dörtte biri olan 750 TL, asgari geçim tutarı olarak kabul edilir. Bu tutarın altında maaş alan bir borçlunun maaşına haciz konulamaz.
Maaşın dörtte biri oranında haciz kesintisi yapılabilmesi için, borçlunun maaşlı olarak çalıştığının tespit edilmesi gerekir. Bu tespit, alacaklının veya alacaklının vekilinin icra müdürlüğüne başvurarak borçlunun SGK kaydını sorgulatması ile yapılır. Borçlunun çalıştığı iş yeri ve adresi belirlendikten sonra, icra müdürlüğü tarafından işverene bir maaş haczi müzekkeresi gönderilir. Bu müzekkereye göre, işveren, borçlunun maaşından haciz kesintisi yapmak ve icra dairesine yatırmakla yükümlüdür. İşveren, bu yükümlülüğü yerine getirmezse, borçtan sorumlu olur ve kendisine de haciz işlemi uygulanabilir.
Maaş haczi, borçlunun hak arama yollarını kapatmaz. Borçlu, maaş haczi ile ilgili olarak, itiraz, uzlaşma veya dava yoluyla hukuki çözüm arayabilir. Ancak, bu yolların sonucunda borcun ödenmesi gerektiği kararlaştırılırsa, borçlu, borcunu ödemek zorundadır. Aksi halde, maaş haczi devam eder ve borç bitene kadar sürer.
Maaş Haczinden Kurtulmanın Yolları
Maaş haczi, borçlunun iş yerinden aldığı maaşın bir kısmına icra yoluyla el konulmasıdır. Maaş haczi, alacaklının borcunu tahsil edebilmesi için hukuki yola başvurmasının bir sonucudur. Maaş haczi yapmaya yetkili olanlar, icra müdürü veya icra memurlarıdır. Maaş haczi, icra takibi kesinleşmeden konulabilir. Ancak alacaklıya verilmeden önce icra dosyasının kesinleşmesi beklenir.
Maaş haczi, İcra ve İflas Kanunu’nun 83. maddesine göre düzenlenmiştir. Buna göre, maaş haczi yapılırken, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edilir. Bu miktar, işçinin net maaşının dörtte birinden az olamaz. Ancak işçi rıza gösterirse, fazla tutarda haciz gerçekleşebilir.
Maaş haczi, işverene tebliğ edilen bir müzekkere ile yapılır. İşveren, bu müzekkereye göre, işçinin maaşından kesinti yapmak ve icra dairesine yatırmakla yükümlüdür. İşveren, bu yükümlülüğünü yerine getirmezse, borçtan sorumlu olur ve alacaklı tarafından haciz işlemi yapılabilecektir.
Maaş haczinden kurtulmanın yolları şunlardır:
- Borcu yapılandırmak: Borçlu, alacaklı ile anlaşarak borcunu taksitlendirebilir veya indirim talep edebilir. Bu şekilde, maaş haczi kalkar ve borçlu, borcunu daha kolay ödeyebilir.
- Borcu peşin ödemek: Borçlu, elinde yeterli para varsa veya başka bir kaynaktan borç alarak borcunu peşin ödeyebilir. Bu şekilde, maaş haczi kalkar ve borçlu, borçtan kurtulur.
- İtiraz etmek: Borçlu, maaş haczi ile ilgili olarak, icra müdürlüğüne veya icra mahkemesine itiraz edebilir. İtiraz, maaş haczi miktarının fazla olması, borcun zaman aşımına uğraması, borcun ödenmiş olması, borcun başkasına ait olması gibi sebeplere dayanabilir. İtirazın kabul edilmesi durumunda, maaş haczi kalkar veya düzeltilir.
- Uzlaşmak: Borçlu, alacaklı ile uzlaşma komisyonu aracılığıyla uzlaşmaya gidebilir. Uzlaşma, borcun miktarı, ödeme şekli, faiz oranı gibi hususlarda anlaşmaya varılmasıdır. Uzlaşma sağlanırsa, maaş haczi kalkar veya değiştirilir.
- Dava açmak: Borçlu, maaş haczi ile ilgili olarak, vergi mahkemesinde veya asliye hukuk mahkemesinde dava açabilir. Dava, maaş haczinin hukuka uygun olmadığını veya borcun mevcut olmadığını ispatlamayı amaçlar. Davanın lehine sonuçlanması durumunda, maaş haczi kalkar veya iptal edilir.
Maaş Haczinde Fazla Ödeme
Maaş haczinde fazla ödeme, borçlunun maaşından alacaklıya ödenen tutarın, borç tutarından fazla olması durumudur. Bu durum, şu şekillerde gerçekleşebilir:
İcra dairesi, borçlunun maaşından alacaklıya ödenmesi gereken tutarı yanlış hesaplar veya yanlışlıkla fazla ödeme yapar.
Alacaklı, borçludan başka yollardan da ödeme alır ve icra dairesine bildirmez. Örneğin, borçlunun banka hesabına veya taşınır veya taşınmaz mallarına haciz koydurur ve borcu kapatır.
Borçlu, alacaklıyla anlaşarak borcunu kapatır veya borcunu indirir ve icra dairesine bildirmez.
Borçlu, borcunu ödemek için başka bir kişi veya kurumdan kredi alır ve alacaklıya öder. Ancak kredi veren kişi veya kurum, borçlunun maaşına haciz koydurur.
Maaş haczinde fazla ödeme olması durumunda, borçlunun yapması gereken ilk şey, icra dairesine başvurarak fazla ödeme yaptığını ispatlamaktır. Bunun için, borcun kapatıldığına veya indirildiğine dair belgeler, ödeme makbuzları, banka dekontları, kredi sözleşmesi gibi kanıtlar sunulmalıdır. İcra dairesi, borçlunun fazla ödeme yaptığını kabul ederse, fazla ödenen tutarı borçluya iade eder.
Maaş haczinde fazla ödeme olması durumunda, alacaklının yapması gereken ise, icra dairesine başvurarak borcun kapatıldığını veya indirildiğini bildirmektir. Alacaklı, borçludan fazla ödeme aldığını kabul ederse, fazla alınan tutarı borçluya iade eder. Alacaklı, borçludan fazla ödeme aldığını kabul etmezse, borçlunun açacağı itiraz davasında haksız çıkarsa, fazla alınan tutarın faiziyle birlikte borçluya iade edilmesi gerekir.
Maaş haczinde fazla ödeme, hem borçlu hem de alacaklı için sorun teşkil eden bir durumdur. Bu sorunu önlemek için, borçlu ve alacaklı arasında şeffaf ve dürüst bir iletişim kurulması, borç durumunun sürekli takip edilmesi, icra dairesine gerekli bildirimlerin yapılması önemlidir. Aksi halde, maaş haczinde fazla ödeme, hem zaman hem de para kaybına neden olabilir.
Maaş Haczi Ne Zaman Gelir?
Maaş haczi için öncelikle icra takibinin başlatılması gerekir. İcra takibinin başlatılması için alacaklının borçluya ihtarname göndermesi veya noterden ödeme emri tebliğ etmesi yeterlidir. Borçlu, ihtarname veya ödeme emri tarihinden itibaren 7 gün içinde borcunu ödemezse veya itiraz etmezse icra takibi kesinleşir.
İcra takibi kesinleştikten sonra alacaklı, icra müdürlüğüne başvurarak borçlunun maaşına haciz koydurabilir. İcra müdürlüğü, borçlunun çalışıp çalışmadığını ve hangi iş yerinde çalıştığını SGK kayıtlarından tespit eder. Borçlunun çalıştığı iş yerine maaş haczi bildirgesi gönderir.
Maaş haczi bildirgesi geldiği zaman borçlunun itiraz etme hakkı vardır. Borçlu, maaş haczi bildirgesinin kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde icra müdürlüğüne itiraz edebilir. Borçlu, maaş haczi bildirgesine itiraz etmezse veya itirazı reddedilirse maaşına haciz gelir.
Maaş haczi geldiğinde borçlunun maaşının tamamına el konulmaz. Kanun gereği, borçlunun maaşının asgari ücretin 1/4’ünden fazlasına haciz konulamaz. Yani, 2023 yılında asgari ücret 5.500 TL ise, borçlunun maaşının en fazla 1.375 TL’sine haciz konulabilir. Maaş haczi, borç bitene kadar her ay devam eder.
Maaş haczi, borçlunun maaşından yapılan kesintiler ile borcun bitmesi mümkündür. Ancak, borçlunun birden fazla alacaklısı varsa, alacaklılar sırayla maaş haczi ile borçlarını tahsil ederler. Bu durumda, maaş haczi süresi uzayabilir.
Maaş Haczi Yüzde Kaçtır?
Maaş haczi, borcunu ödemeyen kişilerin maaşlarına icra yoluyla el konulması işlemidir. Maaş haczi, alacaklıların borçlarını tahsil etmek için başvurdukları bir yöntemdir. Ancak maaş haczi, kanunlarla belirli sınırlar içinde gerçekleştirilir.
Maaş haczi yüzdesi, borçlunun maaşından ne kadar kesinti yapılacağını belirleyen bir orandır.
İcra ve İflas Kanunu’nda belirlenmiştir. Buna göre, maaş haczi, işçinin net maaşının dörtte birinden (yüzde 25) fazla olmamak üzere yapılır. Yani, maaşınız 6.000 TL ise, en fazla 1.500 TL’si haczedilebilir. Ancak, nafaka borcu gibi öncelikli alacaklar söz konusu ise, maaş haczi oranı yüzde 50’ye kadar çıkabilir. Veya, borçlu kendi rızasıyla daha fazla oranda maaş haczi kabul edebilir.
Maaş Haczi Kıdem Tazminatını Kapsar Mı?
Kıdem tazminatı, işçinin iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda, işveren tarafından işçiye ödenmesi gereken bir tazminattır. Kıdem tazminatı, işçinin işyerinde geçirdiği süreye göre hesaplanır. Kıdem tazminatı, işçinin emeğinin bir karşılığıdır ve işçinin işten ayrıldıktan sonra geçinebilmesi için bir güvencedir.
Kıdem tazminatı, niteliği itibariyle bir ücret türü değildir. Bundan dolayı, kanunlarca belirlenen maaşın dörtte birinin haczedilebileceği kuralına tabi değildir. Bu durumda kıdem tazminatının tamamının haczedilerek icra müdürlüğüne gönderilmesi gerekir.
Ancak, uygulamada genellikle maaş haczi amacıyla icra müdürlükleri tarafından işverene gönderilen maaş haczi müzekkerelerinde, kıdem tazminatının haczine de yer verilmemektedir. Bu nedenle, işverenin kıdem tazminatını borçluya ödemesi halinde, alacaklının kıdem tazminatını haczedebilmesi için ayrıca bir haciz işlemi yapması gerekmektedir.
Maaş haczi varken kıdem tazminatını kapsar mı sorusunun cevabı, kıdem tazminatının maaş haczi kapsamında haczedilebileceği, ancak bunun için ayrıca bir haciz işlemi yapılması gerektiği şeklindedir. Maaş haczi, borçlular için zor bir durumdur. Ancak, kıdem tazminatı, işçiler için önemli bir haktır. Bu nedenle, kıdem tazminatının haczedilmesi, kanunlarla belirli kurallara bağlanmıştır. Kıdem tazminatı, işçilerin emeklerinin karşılığıdır ve işten ayrıldıktan sonra yaşamlarını sürdürebilmeleri için bir güvencedir.
Maaş Haczinde İşverenin Sorumluluğu
Maaş haczinde işverenin sorumluluğu, kanunlarla belirlenmiştir. Buna göre, işveren, icra dairesinden gelen maaş haczi müzekkeresine göre, işçinin maaşından kesinti yapmak ve kesilen tutarı icra dairesine yatırmak zorundadır. Ayrıca, işveren, işçinin maaşı üzerindeki tüm hacizleri, işçinin maaş tutarını ve işçinin işten ayrılma durumunu icra dairesine bildirmekle yükümlüdür. İşveren, bu yükümlülüklerini yerine getirmezse, borçlunun maaşından kesmediği miktar kadar sorumlu tutulur. Ancak, borcun tamamından sorumlu değildir.
Maaş haczinde işverenin sorumluluğu, kanunlarla sınırlı ve net bir şekilde belirlenmiştir. İşveren, maaş haczi işlemini usulüne uygun olarak yapmak ve icra dairesine gerekli bilgileri vermek zorundadır. Aksi takdirde, işveren, borçlunun maaşından kesmediği tutar kadar sorumlu olur. Maaş haczi, borçlular için zor bir durumdur. Ancak, maaş haczi, alacaklıların da haklarını korur.
Banka Maaşın Ne Kadarına El Koyabilir?
Banka maaşına el koyma işlemi, borcunu ödemeyen kişilerin maaşlarına icra yoluyla el konulması işlemidir. Banka maaşına el koyma işlemi, alacaklıların borçlarını tahsil etmek için başvurdukları bir yöntemdir. Ancak banka maaşına el koyma işlemi, kanunlarla belirli sınırlar içinde gerçekleştirilir.
Banka maaşın ne kadarına el koyabilir sorusunun cevabı, İcra ve İflas Kanunu’nda belirlenmiştir. Buna göre, banka maaşına el koyma işlemi, işçinin net maaşının dörtte birinden fazla olmamak üzere yapılır. Yani, maaşınız 6.000 TL ise, en fazla 1.500 TL’si haczedilebilir.
Banka maaşına el koyma işlemi, borcun tamamen ödenmesi veya borçtan vazgeçilmesi halinde kalkar. Borçlu, borcunu taksitler halinde ödeyebilir. Her ay maaşından kesilen tutar, borcun ana parası ve faizini kapsar. Borçlu, borcunu erken ödemek isterse, icra dairesine başvurarak kalan borcunu ödeyebilir. Borçlu, borçtan kurtulmak için alacaklıyla anlaşmaya çalışabilir. Alacaklı, borçtan vazgeçerse veya indirim yaparsa, banka maaşına el koyma işlemi kalkar.
Maaştan İcra Kesintisi Kaldırma
Maaştan icra kesintisi, borcun tamamen ödenmesi veya borçtan vazgeçilmesi halinde kaldırılır. Borçlu, borcunu taksitler halinde ödeyebilir. Her ay maaşından kesilen tutar, borcun ana parası ve faizini kapsar. Borçlu, borcunu erken ödemek isterse, icra dairesine başvurarak kalan borcunu ödeyebilir. Borçlu, borçtan kurtulmak için alacaklıyla anlaşmaya çalışabilir. Alacaklı, borçtan vazgeçerse veya indirim yaparsa, maaştan icra kesintisi kalkar.
Maaştan icra kesintisi, borç bitene kadar devam eder. Borç bittiğinde, icra dairesi, iş yerine bir maaştan icra kesintisi kaldırma müzekkeresi gönderir. İş yeri, bu müzekkereyi aldıktan sonra maaştan icra kesintisi işlemini sonlandırır ve icra dairesine bildirir.
Maaştan icra kesintisi, borçlular için zor bir durumdur. Ancak, maaştan icra kesintisi, kanunlarla belirli kurallara bağlanmıştır. Maaştan icra kesintisi, maaşın tamamına değil, belirli bir oranına uygulanır. Maaştan icra kesintisi, borç ödenene veya alacaklı razı olana kadar devam eder. Maaştan icra kesintisi, borçluların borçlarını ödemeleri için bir teşviktir. Maaştan icra kesintisi, alacaklıların da haklarını korur.
İcralık Olan Biri Sigortalı Olursa Ne Olur?
İcra, borcunu ödemeyen kişilerin mal varlıklarına devlet zoruyla el konulması işlemidir. İcra takibi başlatılan kişiler, borçlarını ödemek zorundadır. Aksi takdirde, haciz işlemi uygulanarak, maaşlarına, banka hesaplarına, araçlarına, evlerine ve diğer mallarına el konulabilir.
İcralık olan bir kişi, sigortalı bir işte çalışıyorsa, maaşının bir kısmına haciz konulabilir. Bu durumda, kişinin maaşından her ay belli bir miktar kesilerek, borcun ödenmesi sağlanır. Bu miktar, asgari ücretin üçte birinden az olamaz. Yani, kişinin maaşı asgari ücretin altında ise maaşının tamamına haciz konulamaz.
İcralık olan bir kişi, sigortalı bir işte çalışıyorsa, maaş haczi ile karşılaşabilir. Bu durumda, borçlu kişi, borcunu ödemek için maaşından kesinti yapılmasını kabul etmeli veya borcunu yapılandırmak için alacaklı ile anlaşmaya çalışmalıdır. Aksi halde, borçlu kişi, daha büyük sorunlarla karşılaşabilir.
Maaş haczi, borçlu kişi için hem avantajlı hem de dezavantajlı bir durumdur. Avantajı, borcun faiz işlememesi ve taksitlendirilmesidir. Böylece, borçlu kişi, borcunu daha kolay ödeyebilir. Dezavantajı ise, maaşının azalması ve bütçesinin sıkışmasıdır. Bu da, borçlu kişinin yaşam kalitesini düşürebilir.
Mert Hukuk Büromuz için tıklayınız.