Askeri Disiplin Kanunu, Türk Silahlı Kuvvetlerinde (TSK) disiplinin sağlanmasına yönelik hükümler içeren bir kanundur. 6413 sayılı kanun olarak da bilinir. Kanun, 16 Şubat 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Kanunun amacı, TSK’da etkin bir disiplin sisteminin tesisi, muhafazası ve idamesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Kanun, TSK’da görev yapan subaylar, astsubaylar, uzman jandarmalar, uzman erbaşlar, sözleşmeli erbaş ve erler, erbaş ve erler ile askeri öğrencileri kapsamaktadır. Kanuna göre, disiplinsizlik teşkil eden fiiller, hafif, orta ve ağır olmak üzere üç gruba ayrılmıştır.
Hafif disiplinsizlik fiilleri için uyarı, kınama veya hizmete kısmi süreli devam cezası verilebilir. Orta disiplinsizlik fiilleri için aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme veya oda hapsi cezası verilebilir. Ağır disiplinsizlik fiilleri için ise silahlı kuvvetlerden ayırma cezası verilebilir. Disiplin cezası verme yetkisi, disiplin amirleri ve disiplin kurullarına aittir. Disiplin amirleri, kendilerinden üst kıdemde olan komutanlara karşı işlenen disiplinsizlik fiilleri için disiplin cezası veremezler.
Disiplin cezasına karşı itiraz, disiplin cezasının verildiği tarihten itibaren yedi gün içinde disiplin kuruluna yapılabilir. Disiplin kurulunun kararına karşı da, kararın tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde askeri mahkemeye itiraz edilebilir.
Askeri Disiplin Cezaları
Askeri disiplin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapan personelin, görev ve sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlamak amacıyla oluşturulmuş bir sistemdir. Bu sistem kapsamında, disiplinsizlikte bulunan personele çeşitli cezalar verilebilir.
Askeri disiplin cezaları, ağırlık derecesine göre şu şekilde sıralanabilir:
- Uyarma: Askeri personel, görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde daha dikkatli olması yazı ile bildirilir.
- Kınama: Askeri personel, görevinin icrasında veya hâl ve hareketlerinde kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
- Hizmete kısmi süreli devam: Askeri personel, bir aydan az olmamak üzere bir aydan fazla olmamak üzere günlük hizmet süresinin yarısı kadar süreyle hizmete devam eder.
- Aylıktan kesme: Askeri personel, brüt aylıklarının dörtte biri oranında maaşlarından kesilir.
- Hizmet yerini terk etmeme: Askeri personel, bir aydan az olmamak üzere bir yıldan fazla olmamak üzere, görev yaptığı yerde veya kendisine bildirilen başka bir yerde hizmet yeri terk etmeme cezasına çarptırılır.
- Oda hapsi: Askeri personel, bir günden az olmamak üzere otuz günden fazla olmamak üzere, oda hapsi cezasına çarptırılır.
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma: Askeri personel, Türk Silahlı Kuvvetleri’nden çıkarılır. Askeri disiplin cezaları, disiplin kurulu tarafından verilir. Ancak, uyarma, kınama ve hizmete kısmi süreli devam cezaları, disiplin amiri tarafından da verilebilir.
Askeri disiplin cezaları, disiplinsizliğin ağırlığına ve tekrarına göre verilebilir. Aynı disiplinsizlikten dolayı iki yıl içinde iki kez disiplin cezası alan personel, bir derece ağır ceza ile cezalandırılır. Askeri disiplin cezaları, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapan personelin disiplinini sağlamak ve görevlerinin yerine getirilmesini güvence altına almak amacıyla uygulanmaktadır.
Subay, Astsubay, Uzman Jandarma ve Uzman Erbaş, Sözleşmeli Erbaş ve Erler Hakkında Verilebilecek Disiplin Cezaları
Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’na göre, subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaş, sözleşmeli erbaş ve erlere verilebilecek disiplin cezaları şunlardır:
- Uyarma: Personele, görevini yapmada ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiği hususunda uyarıda bulunulması şeklinde uygulanan bir cezadır.
- Kınama: Personele, görevini yapmada ve davranışlarında kusurlu davrandığı ve bu durumun tekrarlanmaması gerektiği hususunda kınama verilmesi şeklinde uygulanan bir cezadır.
- Hizmete kısmi süreli devam: Personele, günlük çalışma saatlerinin yarısı kadar süreyle hizmete devam etmesi şeklinde uygulanan bir cezadır.
- Aylıktan kesme: Personelin brüt aylıklarından, fiili hizmet sürelerine göre 1/30’undan 1/2’sine kadar kesme şeklinde uygulanan bir cezadır.
- Hizmet yerini terk etmeme: Personelin, görev yaptığı birlik ve/veya karargahtan izinsiz olarak ayrılmaması şeklinde uygulanan bir cezadır.
- Oda hapsi: Personelin, günün 24 saati kapalı bir odada gözetim altında tutulması şeklinde uygulanan bir cezadır.
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma: Personelin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nden çıkarılmasıdır.
Disiplin cezaları, fiilin ağırlığına ve niteliğine göre uygulanır. Uyarma ve kınama cezaları, disiplin amirleri tarafından verilebilir. Hizmete kısmi süreli devam, aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları, disiplin kurulları ve disiplin amirleri tarafından verilebilir. Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası, yüksek disiplin kurulları tarafından verilir. Askeri disiplin cezalarına karşı, ilgili disiplin kurullarına itiraz edilebilir. İtiraz, cezanın verildiği tarihten itibaren 15 gün içinde yapılır. İtiraz, disiplin kurulu tarafından incelenerek karara bağlanır. Askeri disiplin cezaları, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde düzeni ve birliği sağlamak amacıyla uygulanan önemli bir yaptırımdır. Bu cezalar, askeri personelin disiplinli ve yasalara uygun bir şekilde hizmet yapmasına yardımcı olmaktadır.
Askeri Öğrenciler Hakkında Verilebilecek Disiplin Cezaları
Askeri öğrenciler, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev almak üzere eğitim gören kişilerdir. Bu nedenle, askeri disiplin kurallarına uymaları ve bu kurallara aykırı davranmamaları beklenmektedir. Askeri öğrenciler hakkında, disiplin kurallarına uymadıkları takdirde çeşitli disiplin cezaları verilebilir.
Askeri öğrencilere verilebilecek disiplin cezaları şunlardır:
- Uyarma: Askeri öğrenciye, davranışlarını düzeltmesi için yapılan bir uyarıdır.
- Kınama: Askeri öğrenciye, yaptığı davranışın yanlış olduğunun bildirilmesidir.
- Hizmete kısmi süreli devam: Askeri öğrenciye, haftanın belirli günlerinde veya saatlerinde, eğitim veya öğretim dışında hizmette bulunması gerektiğine dair verilen bir emirdir.
- Aylıktan kesme: Askeri öğrenciden, 1/30 ile 1/4 arasında aylık kesilir.
- Hizmet yerini terk etmeme: Askeri öğrenciye, bir süreliğine, görev yaptığı birliği terk etmemesi gerektiğine dair verilen bir emirdir.
- Oda hapsi: Askeri öğrenciye, bir süreliğine, kapalı bir mekanda tutulması gerektiğine dair verilen bir emirdir.
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma: Askeri öğrenci, Türk Silahlı Kuvvetleri’nden çıkarılır. Disiplin cezaları, askeri öğrenciye verilen suçun niteliğine ve ağırlık derecesine göre belirlenir.
Uyarma ve kınama cezaları, disiplin amirleri tarafından verilir. Hizmete kısmi süreli devam, aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları, disiplin amirleri veya disiplin kurulları tarafından verilir. Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası ise, yüksek disiplin kurulları tarafından verilir. Askeri öğrencilere verilen disiplin cezaları, öğrenciye verilen bir uyarı niteliğindedir. Bu cezalar, askeri öğrencilerin disiplin kurallarına uymalarını ve bu kurallara aykırı davranmamalarını sağlamak amacıyla verilir.
Erbaş ve Erler Hakkında Verilebilecek Disiplin Cezaları
Türk Silahlı Kuvvetleri’nde (TSK) görev yapan erbaş ve erler hakkında verilebilecek disiplin cezaları, 6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nun 11. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, erbaş ve erlere verilebilecek disiplin cezaları şunlardır:
- Uyarma: Erbaş veya erin, görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
- Kınama: Erbaş veya erin, görevinin icrasında veya hal ve hareketlerinde kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
- Hizmete kısmi süreli devam: Erbaş veya erin, bir günden otuz güne kadar, günlük çalışma saatlerinin yarısından az olacak şekilde hizmete devam etmesidir.
- Aylıktan kesme: Erbaş veya erin, brüt aylık veya ücretlerinden brüt asgari ücretin onda biri oranında, bir defaya mahsus olmak üzere kesilmesidir.
- Hizmet yerini terk etmeme: Erbaş veya erin, bir haftadan bir aya kadar, günlük çalışma saatlerinin tamamında hizmet yerinden ayrılmamasıdır.
- Oda hapsi: Erbaş veya erin, bir günden on güne kadar, günlük çalışma saatlerinin tamamında kapalı bir yerde tutulmasıdır.
- Silahlı Kuvvetlerden ayırma: Erbaş veya erlerin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nden çıkarılması.
Bu disiplin cezaları, disiplinsizliklerin ağırlığına ve niteliğine göre verilir. Uyarma ve kınama cezaları, disiplin amirleri tarafından verilir. Hizmete kısmi süreli devam, aylıktan kesme, hizmet yerini terk etmeme ve oda hapsi cezaları, disiplin amirleri ve disiplin kurulları tarafından verilir. Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası ise, yüksek disiplin kurulları tarafından verilir. Disiplin cezaları, erbaş ve erlerin disiplinini sağlamak ve askeri düzeni korumak amacıyla verilir. Bu cezalar, erbaş ve erlerin görevini yerine getirmesini ve askeri düzene uymasını teşvik etmeyi amaçlar.
Askeri Disiplin Cezası Verme Görev ve Yetkisi
Askeri disiplin, Türk Silahlı Kuvvetleri’nde görev yapan personelin yasalara, emirlere ve kurallara uymasını sağlayan bir sistemdir. Bu sistemin temel amacı, birlik ve beraberliği sağlamak, askeri düzeni korumak ve personelin moral ve motivasyonunu yükseltmektir. Askeri disiplinin sağlanmasında önemli bir rol oynayan unsurlardan biri de disiplin cezasıdır.
Disiplin cezası, bir askerin disiplinsiz davranışı nedeniyle verilen bir yaptırımdır. Disiplin cezaları, askeri disiplini sağlamak ve disiplinsizliği caydırmak amacıyla verilir. Askeri disiplin cezaları, Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu’nda düzenlenmiştir.
Kanuna göre, disiplin cezası vermeye yetkili makamlar şunlardır:
- Disiplin amirleri
- Disiplin kurulları
- Yüksek disiplin kurulları
Disiplin amirleri, askeri personel üzerinde emir ve komuta yetkisine sahip olan amirlerdir. Disiplin amirleri, rütbe veya kıdemce astlarına, kendilerine bağlı birimlerde görev yapan personele ve kendilerine sicil verme yetkisi verilen personele disiplin cezası verebilir.
Disiplin kurulları, üç veya beş üyeden oluşur. Disiplin kurulları, disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına itiraz edilmesi halinde, itirazı inceleyip karara bağlar. Yüksek disiplin kurulları, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin en üst disiplin organlarıdır.
Yüksek disiplin kurulları, disiplin amirleri tarafından verilen disiplin cezalarına itiraz edilmesi halinde, itirazı inceleyip karara bağlar ve disiplinsizlik yapan personelin silahlı kuvvetlerden ayırılmasına karar verebilir.
Disiplin cezası verme yetkisinin kullanılmasında dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Bu hususlar şunlardır:
- Disiplin cezası, disiplinsizliğin ağırlığına ve niteliğine uygun olarak verilmelidir.
- Disiplin cezası, disiplinsizliği caydırmak amacıyla verilmelidir.
- Disiplin cezası, disiplinsizliği yapan personel üzerinde haksız bir baskı oluşturmamalıdır.
Askeri disiplin cezaları, askeri personel üzerinde önemli bir yaptırım gücüne sahiptir. Bu cezaların, askeri disiplinin sağlanmasında ve disiplinsizliğin caydırılmasında etkili bir şekilde kullanılması önemlidir.