İsim ve Soyisim Değişikliği (Ad-Soyad) Birlikte Tek Davada İstenebilir mi? Konuya bir Yargıtay kararını inceleyerek başlayalım..
İsim ve Soyisim Değişikliği (Ad-Soyad) Birlikte Tek Davada İstenebilir mi?
Aşağıda metnine yer vereceğimiz davada davacının ad ve soyadının (isim-soyisim) değiştirilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın ön ad yönünden kabulüne, soyadı yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından soyadı yönünden temyiz edilmiştir. Temyiz incelemesini yapan Yargıtay 18. HD davacının soyadının da istemi yönünden düzeltilmesi gerekirken aksi yönde davayı reddeden Mahkeme kararını bozmuştur.
Özetle Yargıtay ad değişikliğinin yapıldığı davada, soyadının da değiştirilebileceğine hükmetmiştir.
YARGITAY 18. Hukuk Dairesi
2015/12663 E.
2016/9630 K.
MAHKEMESİ: Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, davacının ad ve soyadının değiştirilmesi istenilmiştir. Mahkemece davanın ön ad yönünden kabulüne, soyadı yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından soyadı yönünden temyiz edilmiştir.
İsim ve Soyisim Değişikliği Yargıtay Kararı
Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Davacı dava dilekçesinde, nüfusta … ad ve soyadı ile kayıtlı olmasına karşın … olarak tanındığını bildirerek …. olan adının “…”, … olan soyadının “….” olarak değiştirilmesini istemiştir. Mahkemece adın değiştirilmesi isteminin kabulüne, soyadın değiştirilmesi isteminin ise, ilgilinin kendisini büyüten kişinin soyadını almak istemesinin yasal mevzuat önünde haklı bir neden olmadığından reddine karar verilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Yasası”nın 27. maddesi hükmüne göre adın ve soyadın düzeltilmesi haklı nedenlere dayanılarak hakimden istenebilir. Somut olayda davacı yanın dava dilekçesinde ileri sürdüğü hususlar dosyada toplanan kanıtlar ve özellikle davacının tüm yaşamını yanında geçirdiği tanığın anlatımları dikkate alındığında davacının …. ad ve soyadı ile tanındığının anlaşıldığı, bu hususun anılan yasa maddesi hükmüne göre haklı neden sayılarak soyadının değiştirilmesi talebine ilişkin davanın kabulü ile davacının soyadının da istem gibi düzeltilmesine hükmedilmesi gerekirken, yerinde olmayan gerekçe ile buna yönelik davanın reddi doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 16.06.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Kanun Maddesi
Adın değiştirilmesi Madde 27
- Adın değiştirilmesi, ancak haklı sebeplere dayanılarak hâkimden istenebilir.
- Adın değiştirildiği nüfus siciline kayıt ve ilân olunur.
- Ad değişmekle kişisel durum değişmez. KANUNLAR, NİSAN 2018 (Ek-101)
- Adın değiştirilmesinden zarar gören kimse, bunu öğrendiği günden başlayarak bir yıl içinde değiştirme kararının kaldırılmasını dava edebilir.
Değerlendirmemiz:
İsim değiştirme veya kanundaki ifadesiyle adın değiştirilmesi ancak haklı sebeplerin bulunması halinde mümkündür.
Bunlara örnek olarak;
- Kişinin adının komik, gülünç olması,
- İsminin toplumca bilinen bir suçluya ait olması ya da kötü bir olayla anılması,
- Toplumun genel ahlak kurallarına uygun olmayan isimlerden olması,
- Kimliğinde yazılı isim değil de başka bir isimle herkes tarafından tanınması,
- Telaffuzunun zor olması gösterilebilir.
Sadece bu sebeplerle isim değiştirme davası açılması zorunlu değildir. Haklı sebep kavramına örnek teşkil etmesi açısından Yargıtay Kararlarında bunlar belirtilmiştir. Kişinin yalnızca isminden rahatsız olduğu için keyfi isim değiştirme yapması da uygulamada mümkündür. Var olan isminize ikinci bir isim ekletme de yapılabilmektedir. İki isim kullanıyorsanız birisi için isim sildirme davası da açabilirsiniz.
Soyadı Değiştirme Davası Şartları
Soyadını değiştirmek isteyen kişiler de haklı bir gerekçeye dayanmalıdır. Soyadını değiştirmek isteyen kişilerin haklı bir gerekçeye dayanmayan talepleri mahkeme tarafından reddedilecektir. Haklı nedenlere örnek olarak;
- Din değiştirme
- Mesleki açıdan kişiye zarar verecek bir soyadı olması. Örneğin bir avukatın soy adının “Güvenilmez” olması gibi
- Alay edilebilir olması, kötü çağrışımlarda bulunması
- Milli kültüre, örf ve adete uygun olmaması.
- Davacının babasıyla kişisel ilişki kurmaması ve manevi bağ hissetmemesi gösterilebilir.
Haklı sebepler sınırlı sayıda değildir. Bu ve benzeri hallerde mahkeme soyadı değiştirme için haklı nedenin varlığını kabul edecektir.
Mahkemesiz İsim Değiştirme Mümkün Müdür?
Nüfus Hizmetleri Kanununa eklenen 11. geçici madde ile 24/12/2022 tarihine kadar yalnızca aşağıda belirtilen sebeplerle sınırlı olarak isim ve soyadı değiştirme mümkündür.
- İmla ve yazım hatası yapılmış olması
- İsmin veya soyadının genel ahlaka aykırı olması
- İsmin veya soyadının gülünç olması
- Soyadının memuriyet, rütbe, aşiret, yabancı ırk ve millet isimleri ile aynı olması
Bu sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde ikametgah adresinizin bulunduğu Nüfus Müdürlüğüne başvurarak isminizin düzeltilmesini talep edebilirsiniz. Bu sebepler haricinde mahkemesiz isim değiştirme mümkün değildir. Yeni kimliklerde isim ekleme de mahkeme kararı olmaksızın yapılamaz.
Her ne kadar ad-soyad değiştirmek için avukat tutmak zorunlu değil ise de, davanın bir avukat nezaretinde takibi davanın celse kaybına ve usulü eksikliklere takılmadan olabildiğince en hızlı şekilde sonuçlanmasını sağlayacaktır.