Cinsiyet Değiştirme Ameliyatı Olmaksızın İsim Değişikliği Mümkün Müdür?

İsim değişikliği taleplerinde hangi hallerin haklı sebep sayılacağı her dava ve durumdaki özel koşullara göre mahkemelerce belirlenmektedir. Burada daha çok objektif her davaya uygulanacak genel kurallardan ziyade isim değişikliği talebinde bulunanın mahkemeye sunacağı özel ve kişiye özgü nedenler değerlendirilmektedir. Bu özel ve kişisel nedenler kişinin sosyal statüsü, aile ilişkileri vb hususlar çerçevesinde hakim tarafından değerlendirilmeye tabi tutulmaktadır. Bu bağlamda nüfus kayıtlarındaki cinsiyetinden farklı bir cinsiyete sahip olduklarını iddia edip cinsiyet değiştirme ameliyatı henüz geçirmemiş olanların durumları da, tıpkı diğer hallerde olduğu gibi, hakim tarafından değerlendirilerek karara bağlanacaktır.

Cinsiyet değiştirme ameliyatı olmamasına rağmen günlük hayatında trans bir birey olarak yaşayan ve resmi isminden farklı bir isim kullanan, ayrıca sosyal çevresinde de tercih ettiği diğer ismiyle anılan kişilerin de isim değiştirme talebiyle mahkemeye başvuru yapmalarının önünde bir engel bulunmamaktadır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 27. maddesi de isim değişikliği davasının açılabilmesi için sadece haklı nedenlere dayanılması gerekliliğini vurgulamakta ve cinsiyet değiştirme ameliyatı olunmasını şart olarak öne sürmemektedir. Her ne kadar Yerel mahkemeler ve Türk yargı sistemi genel olarak bu yöndeki başvuruları 4721 sayılı Kanunun 40. maddesini göz önüne alarak reddetme eğiliminde olsalar da söz konusu madde isim değişikliği için bir ön koşul ihdas etmekten ziyade geçirilen cinsiyet değişikliği ameliyanın bir neticesi olarak isim değişikliği durumunu düzenlemektedir. Nitekim Anayasa Mahkemesi 17/06/2021 tarih ve 2019/42944 başvuru numaralı kararında anılan maddeyi bu şekilde yorumlamakta ve isim değişikliği için cinsiyet değiştirme ameliyatını ön koşul olarak kabul etmemektedir. 

Dolayısıyla başvuran kişinin başvuru nedeninin haklı sebeplere dayanıp dayanmadığı yönünde bir inceleme yapılması gerektiğinden, talepte bulunanın sosyal yaşantısına dair verdiği bilgiler, isim değişikliğine ihtiyaç duyma nedenleri araştırılarak karar verilmesi icap etmektedir. Bu nedenle cinsiyet değiştirme ameliyatı olmamak isim değiştirme başvurusunun reddi için tek başına yeterli değildir. 

Bu doğrultuda; Mahkemelerin bu şekildeki taleplere ilişkin davaları genel olarak reddetme eğiliminde oldukları da göz önüne alındığında başvurularda hukuki destek alınması davalardan olumlu ve hızlı netice alınması adına gereklidir. İsim değişikliği talepli davalarda hukuki destek için büromuzla sitemizdeki iletişim adresleri kanalıyla iletişime geçebilirsiniz.