Makaleler

Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı) Nedir ve Nasıl Silinir?

Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı) Nedir ve Nasıl Silinir?

Adli sicil kaydı (halk arasındaki ifadesi ile “Sabıka Kaydı”) kişilerin kesinleşmiş olan ceza ve güvenlik tedbirlerine ilişkin mahkûmiyet bilgilerinin kaydedildiği ve saklandığı özel bir sistemi ifade etmektedir. Söz konusu sistemde, hakkında gerek Türk mahkemeleri gerekse yabancı ülke mahkemeleri tarafından verilen ve Türk hukukuna göre tanınmış mahkûmiyet kararı bulunan Türk vatandaşları ile Türkiye’de suç işlemiş olan yabancı ülke vatandaşlarına ilişkin bilgiler saklanmaktadır. Bu kayıtların tutulmasından Adalet Bakanlığı nezdindeki Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü sorumludur.

İşverenlerin özellikle işe yeni işçi alımlarında adli sicil kaydı istemeleri sebebiyle kişinin söz konusu sistemde kaydının bulunmaması, iş hayatı için ayrı bir önem içermektedir. Son günlerde müvekkillerimizden bu yönde gelen soru ve talepler sebebiyle bu yazı dizisini hazırlama gereği duyduk. Her ne kadar kişilerin bireysel olarak bizzat başvuru yaparak adli sicil kaydına ilişkin işlemleri yapması mümkünse de teknik bilgi gerektiren bu alanda müvekkillerimize Mert Hukuk Bürosu olarak profesyonel destek sunmaktayız.

Adli Sicil Kaydı Nereden Alınır?

Adli sicil ve arşiv kayıtlarının tutulması, silinmesi ve sair işlemlerin yapılmasında yetkili olan kurum Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüdür. 5352 Sayılı Adli Sicil Kanunun 9’uncu maddesinde arşive alınma koşulları oluşan kayıtların Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce resen adli sicilden çıkarılarak arşive alınacağı düzenlenmiştir. Yine, 11 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6290 sayılı Kanunla 5352 Sayılı Adli Sicil Kanununun geçici 2’nci maddesinde yapılan değişiklikten sonra arşiv kaydının silinmesine ilişkin tüm yetkiler Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Bu değişiklikten önce, 5352 sayılı Kanunun geçici 2/2 maddesi uyarınca arşiv kaydını silme yetkisi münhasıran mahkemeye aitti. 

Bunun yanında Adli sicil bilgilerini vatandaşlar tarafından nereden alınabileceği sorusuna cevap olarak da şu bilgiler verilebilir: Vatandaşlar Adli Sicil kayıtlarını Cumhuriyet Başsavcılıklarındaki Adli Sicil Bürolarından, Kaymakamlıklardan ve E-Devlet kapısı üzerinden alabileceklerdir.

www.turkiye.gov.tr internet adresindeki E-Devlet kapısından alınan adlî sicil belgelerinin üzerinde güvenlik için barkod numaraları bulunmaktadır. E-Devlet kapısı kullanıcıları, bu belgeyi çıktı alarak ilgili kurumlarla paylaşabileceklerdir. Paylaşım yapılan kurum yetkilileri, belge sahibinin T.C. kimlik numarasını ve belge üzerindeki bu barkod numarasını girmek suretiyle adli sicil belgesinin aslını görüntüleyerek doğrulayabilecektir. 

Yakın bir tarihe kadar sadece adli ve idari birimlerden alınabilen adli sicil kayıtları dijitalleşme adımları kapsamında artık E- Devlet üzerinden de kolayca ulaşılabilmektedir.

Adli Sicile (Sabıka Kaydına) Kaydedilen Bilgiler Nelerdir?

Adli sicile kaydedilecek olan bilgilerin hangileri olduğu 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’nun 4. maddesinde açık bir şekilde gösterilmiştir. Söz konusu maddeye göre:

a) Hapis cezaları ile ilgili olarak;

1. Hapis cezasına mahkûmiyet kararı,

2. Koşullu salıverilme kararı,

3. Koşullu salıverilmede denetim süresinin uzatılmasına ilişkin karar,

4. Koşullu salıverilme kararının geri alınmasına dair karar,

5. Hapis cezasının infazının tamamlandığı hususu,

b) Hapis cezasının ertelenmesi halinde;

1. Denetim süresi,

2. Denetim süresinin yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirilmesi dolayısıyla cezanın infaz edilmiş sayıldığı hususu,

3. Ertelenen hapis cezasının infaz kurumunda çektirilmesine ilişkin karar,

c) Adlî para cezası ile ilgili olarak;

1. Adlî para cezasına ilişkin mahkûmiyet hükmü,

2. Adlî para cezasının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,

3. Adlî para cezasının tazyik hapsi suretiyle kısmen veya tamamen infaz edildiği hususu,

4. Adlî para cezasının tazyik hapsinden sonra kalan kısmının ödenmek suretiyle infaz edildiği hususu,

d) Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırıma mahkûmiyet halinde;

1. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak, adlî para cezasına mahkûmiyet veya güvenlik tedbiri uygulanması hükmü,

2. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin gereklerinin yerine getirilmemesi dolayısıyla hapis cezasının infazına ilişkin karar,

3. Kısa süreli hapis cezasına seçenek yaptırım olarak hükmedilen güvenlik tedbirinin değiştirilmesine ilişkin karar,

e) Belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma ile ilgili olarak;

1. Kasten işlenen bir suç nedeniyle hapis cezasına mahkûmiyetin kanunî sonucu olarak yoksun kalınan haklara cezanın ertelenmesi dolayısıyla getirilen istisnaya ilişkin karar,

2. Mahkûmiyet hükmüyle bağlantılı olarak verilen, belli bir hak ve yetkinin kullanılmasının veya belli bir meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına ilişkin karar,

f) Türk vatandaşı hakkında yabancı mahkemeden verilmiş ve kesinleşmiş olan mahkûmiyet kararının Türk hukuku bakımından doğurduğu hak yoksunluklarına ilişkin olarak Cumhuriyet savcısının istemi üzerine mahkemece verilen karar,

g) Ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık dolayısıyla verilen karar,

h) Ceza zamanaşımının dolduğunun tespitine ilişkin karar,

i) Genel veya özel affa ilişkin kanun; özel affa ilişkin Cumhurbaşkanlığı kararı,

j) Askerî Ceza Kanununa göre verilmiş mahkûmiyet kararlarındaki ferî cezalar,

k) Akıl hastalığı nedeniyle hükmedilen güvenlik tedbirlerine ilişkin kararlar,

Adli sicil kaydında tutulacaktır. Ayrıca kanun yararına bozma yahut yargılanmanın yenilenmesi sonucunda kişi hakkındaki kesinleşen mahkûmiyet kararının değişmesi halinde bu türden hüküm ve kararlar da adli sicil kaydında tutulacaktır.

Mert Hukuk Burosu

Adli Sicil Kaydında (Sabıka Kaydında) Tutulmayan Bilgiler Nelerdir?

Adli Sicil Kanunu’nun 5. maddesinde ise hangi tür bilgilerin adli sicil kaydında tutulmayacağı (sabıka kaydına işlemeyeceği) açıkça düzenlenmiştir. Bu madde uyarınca Türk mahkemeleri tarafından verilmiş olsa bile:

a) Disiplin suçlarına ve sırf askerî suçlara ilişkin mahkûmiyet hükümleri,

b) Disiplin veya tazyik hapsine ilişkin kararlar,

c) İdarî para cezasına ilişkin kararlar,

Adli sicil kaydında tutulmayacaktır.

Kişiler hakkında verilen Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması kararları ise doğrudan adli sicil kaydında tutulmasa dahi yalnızca Cumhuriyet Başsavcılığı, mahkemeler ve hâkimlerin isteği halinde verilmek üzere özel bir sicilde kaydedilmektedir.

Adli Sicil Kaydında C, Y ve T Ne Anlama Gelmektedir?

Adli sicile kaydedilecek olan bilgiler, 5352 Sayılı Adli Sicil Kanununun 4. maddesinde düzenlenmektedir. Adli sicil kaydında, kural olarak, yerine getirilmemiş  mahkûmiyetlere ait kayıtlar bulunur. Uygulamada arşiv kaydı da denilen adli sicil arşiv kaydında ise, yerine getirilmiş ancak arşivden silinme koşulları henüz oluşmamış kayıtlar bulunur. Ceza mahkûmiyetine ilişkin Ceza Fişi (C), mahkumiyette sonradan değişiklik meydana getiren kararlara ilişkin Tali Karar Fişi (T), cezanın infaz edilmesine ilişkin Yerine Getirme Fişlerinin (Y) adli sicil veri tabanına işlenmesiyle adli sicil kayıtları oluşmaktadır. Adli sicil kayıtlarını oluşturan bu fişlere bir bütün olarak bildirim fişleri denilmektedir. Adli sicil kayıtlarında yer alan ve alfabenin C, Y ve T harfleriyle ifade edilen kavramların tanımı aşağıda daha açık bir şekilde şu şekilde verilebilir;

1-Adli Sicil Kaydında C Harfinin Anlamı : ‘’C’’ harfi ceza fişinin kısaltması olarak kullanılır. Kişiler hakkında verilmiş olan ceza mahkûmiyetlerinin özetini ifade etmektedir. Kişilerin birden çok  mahkûmiyeti söz konusu ise bunlar ‘’1C, 2C, 3C’’ şeklinde alt alta sıralanır. Ceza fişinin sonunda yer alan tarih söz konusu kararlarının kesinleşme tarihlerini ifade etmektedir.

2- Adli Sicil Kaydında T Harfinin Anlamı: ‘’T’’ harfi ise tali karar fişinin kısaltması olarak kullanılır. Ceza fişi ile adli sicile bildirilmiş olan hüküm ve kararlarda değişiklik yapan kararları ifade etmektedir.

 3- Adli Sicil Kaydında Y Harfinin Anlamı : ‘’Y’’ Harfi yerine getirme fişinin kısaltması olarak kullanılmaktadır. Bir başka deyişle hürriyeti sınırlayan cezalar, güvenlik tedbirleri ve para cezalarının infaz edildiği tarihi gösterir. Yerine getirme fişinin sonundaki tarih kararın infaz edildiği(bihakkın) tarihi ifade etmektedir.

Adli Sicil Kaydını (Sabıka Kaydını) Kimler Alabilir?

Kural olarak kişiye ait adli sicil ve arşiv bilgileri gizlidir. Bu bilgiler görevlilerce açıklanamaz yahut kişilere veriliş amaçları dışında kullanılamaz. Adli Sicil Kanununda yer alan hüküm gereği bir kişiye ait adli sicil kaydı, kullanılış amacının belirtilmesi şartıyla bizzat kendisi tarafından ya da vekâletnamede özel olarak belirtilmesi şartıyla vekili tarafından alınabilir. Bu hususta Mert Hukuk Bürosu olarak başta adli sicil kayıtlarının alınması ve bu kayıtların silinmesi olmak üzere ceza hukukuna ilişkin diğer tüm alanlarda müvekkillerimize hizmet sunmaktayız.

Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı) Nasıl Silinir?

Adli sicil kaydında yer alan bilgilerin silinmesi esasında bu bilgilerin adli sicil arşiv kaydın alınmasını ifade etmektedir. Adli sicildeki bilgiler cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması, ceza mahkûmiyetini bütün sonuçlarıyla ortadan kaldıran şikâyetten vazgeçme veya etkin pişmanlık, ceza zamanaşımının dolması ve genel af halinde Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır. Ayrıca kişinin ölümü halinde de adli sicil kaydı silinmektedir. Ancak bu hallerin gerçekleşmesi halinde her zaman otomatik olarak silme işlemi gerçekleştirilmemektedir. Bu gibi durumlarda kişilerin bir dilekçe ile başvurarak adli sicil kayıtlarının silinmesini talep etmeleri gerekmektedir. Mert Hukuk Bürosu olarak adli sicil kayıtlarının silinmesi hususunda müvekkillerimize profesyonel destek sağlayarak hızlı çözümler üretmekteyiz.

Yukarıda izah ettiğimiz üzere aslında adli sicil kayıtları iki aşamadan oluşmaktadır: adli sicil kayıtları ve arşiv kayıtları. Yukarıda ifade olunan şartların varlığı halinde kişinin adli sicilinde yer alan bilgiler bu sistemden silinerek arşiv kaydına alınmaktadır. Kişinin arşiv kaydında yer alan bilgilerin silinmesi ise daha teknik bir süreç gerektirmekle aşağıda siz değerli okurlarımızın bilgisine ayrıca sunulacaktır.

Adli Sicil Arşiv Kaydı Nedir ve Nasıl Silinir?

Yukarıda kısaca değindiğimiz üzere kişiler hakkında adli sicil kayıtları kurum tarafından otomatik olarak yahut kişilerin bizzat veya avukatları aracılığı ile yapmış oldukları başvurular sonucunda arşiv kaydına aktarılmaktadır. Kişinin arşiv kaydında yer alan bilgilerin silinmesi ise adli sicil kaydına nazaran daha teknik ve özel bir süreci gerektirmektedir. Zira kişinin adli sicil arşiv kaydında yer alan bilgiler

a) Kişinin ölümü üzerine,

b) Anayasanın 76’ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;

     1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,

     2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,

c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinmektedir.

Ayrıca kişinin cezalandırıldığı ve işlediği suç, kanunla suç olmaktan çıkarılırsa bu durumda da bu mahkûmiyete ilişkin tüm kayıtlar adli sicil ve arşiv kayıtlarından silinmektedir.

Görüleceği üzere arşiv kayıtlarının silinmesi, adli sicil kayıtlarının silinmesine nazaran hem daha teknik bir inceleme gerektirmekte hem de bazı sürelerin tamamlanmasını gerektirmektedir. Dolayısıyla herkes için genel geçer bir arşiv kaydı silinmesi süresi mevcut değildir. Kişinin mahkûm olduğu suç ve bu suça ilişkin varsa yasaklanmış hakların niteliğine göre ayrıca ve titiz bir inceleme yapılması gerekmektedir. Mert Hukuk Bürosu olarak müvekkillerimizin adli sicil arşiv kayıtlarının silinmesi sürecinde de titiz bir çalışma ile etkin çözümler üretmek üzere hizmet vermekteyiz.

1136 sayılı Avukatlık Kanunu m. 134 hükmü gereği avukatların ücretsiz iş alması yasaklanmış olup ücretsiz danışmanlık verilmesi ilgili avukat için soruşturma sebebidir. Söz konusu yasak gereği adli sicil ve arşiv kayıtlarının silinmesi taleplerinizi ücretsiz olarak karşılayamadığımızı bildirir, bizimle her daim 0216 451 8850 ve 0532 420 6387 numaralı telefonlar üzerinden iletişime geçebilirsiniz.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir